کشف تصادفی اطلاعات در رفتار اطلاعاتی کارمندان شرکت کالای الکتریک

چکیده مقدمه/ زمینه: کشف تصادفی اطلاعات نوع خاصی از کسب فرصت طلبانه اطلاعات است که در محیط های اطلاعاتی، کاربران اطلاعات در حین جستجو درباره یک موضوع است و به طور تصادفی با اطلاعاتی درباره موضوعی دیگر، مرتبط با نیاز اطلاعاتی برآورده نشده قبلی یا ایجاد شده جدید مواجه می شود. هدف: هدف این پژوهش بررسی کشف تصادفی اطلاعات در رفتار اطلاعاتی کارمندان شرکت کالای الکتریک (از مراکز مرتبط با سازمان انرژی اتمی ایران) و بررسی هر یک از ابعاد (میزان، منشأ، چگونگی، نوع اطلاعات و ارتباط با نیازها) اطلاعات رویارویی شده در تجربه کشف تصادفی اطلاعات آنان بوده است. روش شناسی:این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر تجزیه و تحلیل فرضیه ها و سوالات پژوهش توصیفی بود. گردآوری داده ها به روش پیمایشی انجام شد. جامعه آماری شامل کارمندان شرکت کالای الکتریک بود. نمونه گیری به روش تصادفی ساده انجام گرفت که بر اساس جدول مورگان- کرجسی حجم نمونه 132 نفر شد. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه 6 بخشی محقق ساخته برای بررسی تجربه شخصی کاربران از کشف تصادفی اطلاعات استفاده گردید و روایی پرسشنامه با تایید متخصصان و اساتید حاصل و برای آزمون پایایی آن از آلفای کرونباخ (747/0) استفاده شد. یافته ها/ نتایج: یافته ها نشان داد که به طور کلی میزان عوامل مستعد کننده کشف تصادفی اطلاعات، میزان استفاده کاربران از بسترها یا منابع زمینه ساز کشف تصادفی اطلاعات و هم چنین انواع اطلاعات غیرمنتظره یافته شده توسط کاربران بیش از حد متوسط بود. همچنین اکثر کاربران تجربه ای از کشف تصادفی اطلاعات را داشته اند و قادر به یادآوری تجربه های خود از کشف تصادفی اطلاعات بودند. آنان اطلاعاتی را که به صورت تصادفی با آن برخورد می کردند اکثراً برای نیازهای اطلاعاتی آینده ذخیره می کردند. تعداد کاربرانی که در رابطه با مسئله مورد نظر یا علاقه شخصی شان قبلاً تلاش کرده بودند و به نتیجه نرسیده بودند و بعد با آن مواجه شده بودند، بیش از حد متوسط بود. اصالت/ارزش:در حوزه رفتار اطلاعاتی الگوهای متعددی از طرف صاحب نظران بر مبنای رویکردهای مختلف ارائه شده است. پژوهش های انجام شده در ایران، اغلب بر چگونگی اطلاع یابی فعالانه افراد متمرکز بوده است و پژوهش های معدود خارجی نیز این رفتار را در محیطی خاص مانند شبکه های اجتماعی بررسی کرده اند. پژوهش حاضر به بررسی کشف تصادفی اطلاعات به صورت غیرخطی و فرصت طلبانه در رفتار اطلاعاتی کاربران پرداخته است که کاملاً رویکردی جدید است. کلیدواژه ها:کشف تصادفی اطلاعات، رفتار اطلاعاتی، شرکت کالای الکتریک